Burgerparticipatie in Den Haag: “Alles gedacht vanuit de bewoner”
Als het op burgerparticipatie aankomt, is een succesverhaal allesbehalve vanzelfsprekend. Het kost energie, tijd en aandacht om omwonenden écht te betrekken bij een project in hun buurt. Woonstichting Haag Wonen koos daarom voor een speciale aanpak bij de hervorming van het buurtpark aan de Drapeniersgaarde: een compact bouwteam en een informele setting voor inspraak van de bewoners. Een succesvolle formule, zo blijkt!
Het nieuwe buurtpark kwam tot stand na een intensieve samenwerking tussen Haag Wonen, T&G en ontwerpbureau Spaceforplay. Guus Frenaij (Beheerconsulent bij Haag Wonen) en Renet Korthals Altes (Spaceforplay) vertellen in deze blog over dit impactvolle project.
vlnr: George van Lit (bedrijfsleider T&G), Guus Frenaij (Wijkbeheerder Haag Wonen)
Een veranderende wijk
Hoewel het project in het verlengde ligt van onderhoud dat toch op de agenda stond, wordt er echt naar de buurt gekeken. En in die buurt is al een tijdje sprake van een transitie. “De afgelopen tijd is de samenstelling in de wijk flink veranderd,” vertelt Guus Frenaij. Hij is als beheerconsulent veel aanwezig in de wijk en weet precies wat er speelt. “Voorheen woonden hier voornamelijk ouderen, maar er komen steeds meer jonge gezinnen met kleine kinderen bij. Daardoor veranderen ook de behoeften van de buurt; zij wensen meer ruimte voor ontmoeting en om te spelen.”
‘Informele’ participatie
Haag Wonen wil de buurt echt betrekken bij de plannen. Het is dan fijn als je de mensen van te voren al goed kent. Frenaij vervolgt: “Ik kom regelmatig in de wijk om te kijken hoe het gaat. Bewoners kunnen bijvoorbeeld tijdens een spreekuur langskomen om hun zorgen te uiten of ideeën te delen. En ik heb laatst met de kinderen uit de buurt een middag afval geprikt in de bosjes. Op die informele momenten hoor je wat er echt speelt.”
Renet en George met bewoners bij een participatie-sessie in Den Haag.
“Dan kun je pas als team samenwerken”
De laagdrempelige band die Haag Wonen heeft met de bewoners is ook terug te zien in de manier waarop wordt samengewerkt binnen het projectteam. Er is gekozen voor een compact bouwteam bestaand uit slechts drie partijen. Naast Haag Wonen en T&G, is ontwerpbureau Spaceforplay gekozen om de buitenruimte te ontwerpen.
“Als alle partijen vanaf het begin betrokken zijn, kun je pas echt als team samenwerken,” aldus Frenaij “Ik weet veel van de wijk, maar inhoudelijk heb ik de expertise van een ontwerper en aannemer nodig. Renet is heel goed in het ontwerpen van speelruimtes en het betrekken van bewoners. T&G had veel verstand van de uitvoering. Daardoor konden we de bewoners veel daadkrachtiger te woord staan.”
Overlast
Dat laatste kan ontwerpster Renet Korthals Altes beamen. Want in het gesprek met de buurt wilden de plannen nogal eens veranderen. Zij vertelt: “Om bewoners te betrekken hebben we een moment ingepland in de wijk, waarbij zij konden reageren op het schetsontwerp. Eén van de problemen die al snel naar boven kwam was de overlast in het gebied. Kinderen vonden regelmatig wapens en spuiten in de bosjes, dus veiligheid en zichtlijnen werden belangrijke thema’s. Hoe geef je die semi-openbare ruimte dan vorm? Zodat de bewoners er lekker kunnen zitten, maar het niet weer tot overlast leidt, en dan zonder gesloten hekwerk? Daar hebben we samen met hen een creatieve oplossing voor bedacht!”
Veelvuldig hergebruik
“Omdat hergebruik gewoon logisch is, en we als altijd meer mooie ideeën hadden dan budget, werd al snel nagedacht over duurzame, circulaire alternatieven,” vervolgt Renet. Zij is gespecialiseerd in dit type buitenruimtes, en benadrukt vaak het belang van hergebruik in haar werk. Zo zijn er hier gebruikte speeltoestellen geplaatst en heeft T&G overtollige betonelementen en tegels vanuit eigen werf ingebracht als bestrating. Renet: “Het was erg leuk om met T&G samen te werken, want zij dachten echt mee. Er is bijvoorbeeld een toffe speelslinger en een mooi terrasje gemaakt van het gedoneerde materiaal. Maar daarnaast kreeg ook het groen de juiste aandacht. We wilden een duurzaam terrein realiseren, en daarbij is ook klimaatbestendigheid belangrijk.”
Een bankje voor iedere bewoner
Vooral de grote blauwe blokken van gerecycled beton staan centraal in het plan. “Die blokken zijn ideaal omdat je daarmee het terrein kunt opdelen in zones. Een plek wordt namelijk meer gebruikt als je er verschillende functies mengt. Een plek creëren waar je kunt zitten is prima, maar als kinderen er ook nog kunnen spelen trekt het al meer mensen aan. Een mooi terrasje aan het buurthuis vast, met een kruidenbak, en je zult zien dat het terrein echt gebruikt gaat worden.”
De betonblokken werken daarbij als zonering, kantopsluiting, speelelementen en zelfs keerwand. Maar hun belangrijkste functie is een overlastvrij zitelement. Je zou niet zeggen dat de blokken daar comfortabel genoeg voor zijn. Maar daar is iets slims op bedacht. Renet: “We hebben een bedrijf met afstand tot de arbeidsmarkt gevraagd om houten plank-bankjes (ja plank-bankjes!) te maken, een soort dienblad, met daarop een kussen van gerecyclede stof. Deze plankjes passen precies op de punten van de beton blokken. Iedere bewoner heeft één eigen plank-bankje gekregen. Daarmee kunnen zij dus zorgeloos zitten in de zon en genieten van hun nieuwe park.”
Naar overzicht
