Historische gevoel van Kasteel Tongelaar blijft behouden
De binnenplaats van het eeuwenoude Kasteel Tongelaar in Mill was al langere tijd toe aan een opknapbeurt. Vooral de unieke bestrating en de riolering moesten op de schop. Maar op een monumentale locatie als deze gaat dat niet zomaar. Hoe behoudt je het historische karakter van een terrein, terwijl je het ook wilt moderniseren?
Om die uitdaging te tackelen vloog Christian Hermus, bouwkundige bij Brabants Landschap, de expertise in van T&G Terrein en Groenvoorziening. “Een project als dit vraagt om een partner die het karakter en de waarde van de locatie begrijpt, én de juiste expertise heeft.”
Bouwkundige uitdaging
Het besluit om een historische binnenplaats open te breken gaat natuurlijk niet over één nacht ijs. Als onderdeel van een team van twee bouwkundigen heeft Christian een passie voor historische locaties. “Ons team heeft zo’n 500 monumentale panden in beheer, waarbij we continu het historische belang afwegen tegen zaken als de veiligheid, kwaliteit en de eisen van de horecaexploitant (Smaakmakers uit Mill, red.). In dit geval was er sprake van valgevaar door verzakkingen in de bestrating, en waren er regelmatig verstoppingen in het riool. Daarom hebben we besloten de binnenplaats integraal aan te pakken. We namen alles in één keer mee, ook de verlichting. We dachten: nu hebben we de kans!”
Unieke, historische bestrating
“Tijdens de voorbereiding was er veel oog voor de bestrating van oude maaskeien, want die waren essentieel voor de unieke uitstraling van het gebouw. Het pand is in de jaren ‘80 al eens gerestaureerd en toen zijn de maaskeien gevonden bij het afgraven van een oude grindlaag. Die historische waarde willen we hoe dan ook behouden,” vertelt Christian.
“Er zijn door T&G meerdere proefstukken gemaakt, die we samen met de Rijksdienst voor het cultureel Erfgoed en de exploitant hebben beoordeeld. Uiteindelijk is gekozen om de oorspronkelijke maaskeien te hergebruiken en aan te vullen met nieuwe stenen waar nodig. Dit keer zijn de keien met de vlakke kant naar boven gelegd om het struikelgevaar te beperken. Deze oplossing bleek perfect te werken! Het terrein is weer veilig, maar de esthetische waarden zijn behouden gebleven.”
De complete bestrating is vervolgens door T&G gerealiseerd, aangevuld met een speciale voegoplossing. Een unieke opgave die met prachtig vakmanschap is uitgevoerd door een ervaren team, dat deze traditionele ambacht nog in de vingers heeft. Een aanvulling is dat de waterinfiltratie is verbeterd omwille van de duurzaamheid, o.a. door het aanbrengen van infiltratiekolken. Tot slot is er een verlichtingsplan gemaakt en aangelegd, en zijn vetputten geplaatst voor de afvoer van de keuken. Ook zijn er met het oog op de toekomst mantelbuizen aangebracht onder de bestrating, die naar strategische plekken op de binnenplaats lopen.
Archeologisch onderzoek
Uiteindelijk is er een aantal historische restanten gevonden, maar het werk werd niet stilgelegd. Toch heeft archeologische begeleiding altijd impact op de uitvoering. “De aannemer heeft eigenlijk alles geregeld met de archeologen. Als opdrachtgever zijn we daarin compleet ontzorgd,” vervolgt Christian. “Dat moet ook, want T&G weet precies wanneer welke zaken worden uitgevoerd. Toch is het niet altijd even makkelijk als er onderzoekers op je vingers kijken. Maar gelukkig is dat professioneel en zonder problemen verlopen.”
Een vertrouwde partner
Wat betreft de samenwerking kan van beide kanten van een prettig verloop worden gesproken. Zowel qua contact, maar ook qua uitvoering. Christian: “We hebben T&G benaderd omdat wij eerder projecten met hen hebben gerealiseerd, zowel aan dit type panden zoals bij Landgoed Mattemburgh, maar ook in diverse natuurgebieden. Daarbij wordt altijd goed rekening gehouden met de voorwaarden vanuit de Rijksmonumentale omgeving. T&G is voor ons een adviseur die meedenkt aan de voorkant en met proactieve oplossingen komt. Zeker voor een locatie als Kasteel Tongelaar wordt dat erg gewaardeerd.”
Naar overzicht